Wcielenia

opis

Projekt przestrzennej książki pop-up pt. „Wcielenia" jest częścią dyplomu magisterskiego pt. „Światło i cień jako medium tworzenia obrazu" zrealizowanego na Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Rozwiązaniem tego zagadnienia jest wykorzystanie zjawiska światła i cienia w celu kreowania obrazu wykraczającego poza granice książki i wizualizowania treści metodami zaczerpniętymi z różnych dziedzin sztuki. TEMATYKA Projekt „Wcielenia” łączy w sobie dwa szerokie pojęcia społeczno-kulturowe. Są nimi cień i teatr. Powiązanie poetyki cienia ze sztuką teatru wynika z wyjątkowej plastyczności obu zjawisk, ich zmienności i swobody manipulowania obrazem. Teatr nie tylko wykorzystuje fizyczne właściwości światła i cienia do kształtowania obrazu scenicznego, ale również reprezentuje wszystko to, co wpływało na ludzi konkretnego okresu historycznego. Jest odbiciem konwencji obecnych w sztuce (scenografia, rekwizyty, lalki, maski), filozofii (rodzaj wystawianych sztuk) oraz psychologii (podejście do relacji aktor - widz, budowanie bohaterów, metody pracy aktorów). Tytuł to gra słowna − nawiązuje do teatru, który pozwala „wcielać” się w różne postaci i sytuacje, a tym samym zawiera w sobie słowo „cienia”, przez co wraz z zarysowanym kontekstem tworzy frazę „wcielenia cienia”. Książka „Wcielenia" ma charakter eksperymentalny. Zmiennymi dla doświadczenia są przestrzenne elementy książki, światło, ciało człowieka, ruch oraz powierzchnie ograniczające przestrzeń. Można je dowolnie zmieniać w celu uzyskania nowych wyników, a obserwację zastąpić kontemplacją. Trójwymiarowe elementy książki uzupełnione o treść zgłębiającą metafizyczne aspekty cienia, dają odpowiednie narzędzia twórcze, aby zainspirować, zbudować odpowiednią aurę i przygotować do samodzielnego eksperymentowania ze światem cieni. Zarówno treść książki, jak i techniczne możliwości jej wykorzystania oparte są na relacji podobieństwo - iluzja. Jej użytkowanie to zabawa w to, co jest rzeczywistym odwzorowaniem, a co abstrakcyjną modyfikacją życia, przestrzeni, czy postaci. W przypadku cienia, cecha podobieństwa do oryginału wynika z przynależności do konkretnej osoby lub przedmiotu. Za to iluzja jest konsekwencją swobody manipulowania wszystkimi parametrami, które tworzą to zjawisko. W rezultacie, w różnych warunkach świetlnych, użytkownik książki otrzymuje ruchome obrazy, które może na bieżąco modyfikować powodując zniekształcenia, deformacje i przeskalowania. Uświadomienie występowania wszystkich tych czynników daje nieograniczone możliwości tworzenia zupełnie nowych – niekonwencjonalnych i „żywych” obrazów z wykorzystaniem prostych i dostępnych dla każdego metod projekcji . „Wcielenia" to scenografia kształtowana na żywo, spektakl przeżywany z pełnym poczuciem chwili obecnej – „tu i teraz” – ze wszystkimi możliwymi konsekwencjami, próbami i pomyłkami. To inscenizacja teatru cieni, którą czytelnik może sam kształtować w skupieniu lub w większej grupie. To zabawa skalą, proporcjami i barwą wynikająca ze swobody kształtowania obrazu poprzez dobór ilości i rodzaju źródła światła, powierzchni pełniących rolę ekranu oraz ruchu. TREŚĆ Treść "Wcieleń" tworzą krótkie eseje zainspirowane metaforycznie pojmowanym pojęciem cienia zawartym w dziełach literackich, mitach, legendach, teoriach filozoficznych i psychologicznych, które dodatkowo zostały zinterpretowane przez autorkę w kontekście historii i oddziaływania teatru. Celem treści jest wprowadzenie czytelnika w świat cieni, zarysowanie jego symbolicznego znaczenia w kulturze Wschodu i Zachodu, a także wpływu na sposób „widzenia" rzeczywistości i jej odwzorowania za pomocą sztuki. Tworzenie „Wcieleń” było jednocześnie próbą zwizualizowania niejasnych i względnych pojęć takich jak rzeczywistość, aura, obecność, dusza, jaźń czy wartość. Przyjęta ulotna metoda cieniowych obrazów pozwala na oddanie ich wyjątkowego charakteru nieuchwytności i zmienności. Na każdy z siedmiu tematów przypadają dwie rozkładówki, z czego pierwsza (2d) jest graficznym wprowa¬dzeniem do kolejnej – rozkładanej (3d). Wybrane tematy to: 01. Odcienie rzeczywistości (interpretacja alegorii jaskini na podstawie dzieła Platona pt. „Państwo", Grecja, ok. 380 r p.n.e.) 02. Przechodnie półcienie (interpretacja cytatów Williama Shakespeare'a pochodzących z dramatów „Makbet”, „Jak wam się podoba”, Anglia, przełom XVI i XVII w.) 03. Dusza w obrysie (interpretacja „mitu o początkach malarstwa” Pliniusza Starszego, Rzym, I w n.e.) 04. Obecność / nieobecność (okoliczności powstania chińskiego teatru cieni na podstawie legendy o Cesarzu Wu, Chiny, II-I w. p.n.e.) 05. Lavater 2020 (interpretacja machiny do tworzenia sylwetek J. C.Lavater'a, II poł XIX w., Szwajcaria) 06. Przeoczenie (interpretacja archetypu Cienia wg koncepcji Carla Gustava Junga, prace badawcze i kształtowanie psychologii głębi ok. I poł XXw., Szwajcaria) 07. Morał – czarno na białym (interpretacja fragmentu „Historii cudownej Piotra Schlemihla” Ludolf Karl Adelbert von Chamisso, romantyzm, I poł. XIX w) GRAFICZNY ŚWIAT SYMBOLI W celu zwizualizowania abstrakcyjnych pojęć wynikających z metaforycznego aspektu cienia zawartego w wybranych przez autorkę źródłach literackich, został opracowany swoisty język symboli, który połączył tematykę cienia i teatru oraz pomógł zachować spójność wszystkich elementów projektu (drukowanych i wycinanych). Ze względu na różnorodność czasu, miejsca i okoliczności powstania poruszanych treści, symbole zostały oparte na podstawowych formach geometrycznych koła i kwadratu obecnych we wszystkich kulturach świata. Ich uniwersalność i prostota umożliwiła stworzenie siatek, które pomogły w zaprojektowaniu ornamentów i ażurów. Elastyczność symboli ze względu na skalę oraz łączenie w większe kompozycje, pozwoliły na oddanie indywidualnego charakteru właściwego dla każdego z siedmiu poruszanych tematów. KONSTRUKCJA • format B3, po rozłożeniu - B2, • zastosowane materiały: papier (eco crush z drobinkami kukurydzy 120g, 250g, czarny barwiony w masie), karton (biały, czarny barwiony w masie), kalka metaliczna, folia, kolorowe filtry do ref lektorów; • zastosowane techniki: druk, cięcie ploterem laserowym, pop-up – elementy unoszące się wraz z otwarciem strony; • książka klejona z otwartym grzbietem; • rozkładówki płaskie (2d) i formy przestrzenne (3d) ułożone naprzemiennie – rozkładówki 2d są zaproszeniem do świata trójwymiarowego, stanowią graficzną interpretację każdego tematu wprowadzając go m.in. poprzez ilustrację oraz krótki cytat dzieła literackiego lub myśli, na której oparty jest tekst i forma 3d;